BİLGİSAYAR DONANIMI
Yeni bilgisayar almak isteyen birisinin ilk sorduğu şey hangi marka bilgisayar almalıyım olur. Hâlbuki
bilgisayarda onun markasından çok özellikleri önemlidir. Çok bilinen marka bir bilgisayar hiç bilinmeyen
veya daha az bilinen markalı bilgisayardan daha hızlıdır veya daha iyidir diye bir şey söyleyebilmek
kesinlikle mümkün değildir. Bir bilgisayarın kalitesini ve hızını belirleyen birden fazla faktör vardır ve
bunlar teknolojiye paralel olarak sürekli değişir. Dolayısıyla bilgisayar alırken markası değil, özellikleri
önemlidir. Bir bilgisayarın özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.
— Mikro İşlemci (CPU)
— Ana Kart
— Bellek (RAM)
— Hard disk
— Monitör (Ekran)
— Ekran Kartı
— Klavye
— Fare
— Disket Sürücüsü
— Kasa
— Multimedya özellikleri (Ses kartı, CD-ROM, DVD-ROM)
— Fax Modem Kartı BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
8
— İsteğe bağlı ek özellikler (Yazıcı, Tarayıcı, TV/Radyo Kartları vb.)
MİKRO İŞLEMCİ
Bu parça bilgisayarın beynidir ve mikro işlemciden izinsiz hiçbir işlem yapılamaz. Bilgisayarın hızı mikro
işlemcinin isminden sonra zikredilir ve KHz (KiloHertz) = Saniyedeki Bin tane işlem; MHz (MegaHertz) =
Saniyedeki Milyon tane işlem; GHz (Gigahertz) = Saniyedeki Milyar tane işlem cinsinden belirlenir.
Pentium II 500 MHz, Pentium IV 2,26 GHz, AMD 3,4 GHz gibi. Şu an piyasada bulunan beş değişik nesil
işlemci yoğun olarak kullanılmaktadır.
— Pentium, Pentium MMX
— Pentium Pro
— Pentium II, Celeron
— Pentium III
— Pentium IV
Bunlardan Pentium, Pentium II ve Pentium III piyasada sıfır olarak satılmamakta ancak birçok kullanıcı
tarafından kullanılmaktadır. En çok satılan işlemciler Pentium III-IV, Celeron sınıfı işlemcilerdir. Pentium
Pro işlemciler ise Windows 95-98-Me ile iyi bir performans veremedikleri için kişisel kullanıcı pazarına
giremediler.
Diğer firmaların ürettiği, bunlara eş değer işlemciler;
— 686MX K5 ( Pentium’a eş değer)
— AMD Duron ( Celeron’ a eş değer)
— M II, K6-2 ( Pentium II’ye eş değer)
— AMD Athlon (Pentium III, ve IV’e eş değer)
ANA KART
Bilgisayarın en önemli parçalarından birisi ana karttır. Mikro işlemci, bellekler, klavye, fare, ekran kartı vb.
parçaların % 90’nı ana kart üzerine takılır. Bu yüzden ana kartın kalitesi bilgisayarın hızını da etkileyecektir.
Ayrıca bilgisayarda çıkan donanım problemlerinin birçoğu ana karttaki uyumsuzluktan kaynaklanır. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
9
BELLEK – RAM
Bilgisayarın en önemli parçalarından biri de belleğidir. Bilgisayar, bilgileri hard diskte saklar ancak bunlar
üzerinde işlem yapmak onları daha hızlı belleğe alır. Belleğin teknik ismi RAM`dir. Alacağınız bilgisayarın
mikro işlemcisi ne olursa olsun eğer yeterli belleği yoksa, bir Pentium yerine göre bir 486’dan daha yavaş
çalışabilir. Bellek birimi olarak MB (Mega Byte) kullanılır. Bu milyon tane byte anlamına gelir ve milyon
tane harf olarak düşünebilirsiniz.
Eğer Windows 95 kullanıyorsanız ve standart işlem yapıyorsanız (Word, Excel gibi programlar
kullanıyorsanız) 16–32 MB arası bellek; Windows 98 kullanıyorsanız ve standart işlemler yapıyorsanız
(Word, Excel kullanıyorsanız) 32–64 MB arası bellek; Eğer Windows XP kullanıyorsanız ve ileri düzey
işlemler yapıyorsanız (Fotoğraf işleme, Autocad-Çizim gibi programlar kullanıyorsanız) 128–256 MB arası
bellek; Eğer Windows XP kullanıyorsanız ve yeni çıkan oyunları oynayabilmek istiyorsanız 256–512 MB
arası bellek sizin için yeterlidir.
HARD DİSK
Bilgilerinizi kalıcı olarak saklayacağınız yer hard disktir. Bu ne kadar büyük ise o kadar çok bilgi
saklayabilirsiniz. Bunun birimi MB (Mega Byte - Milyon Byte) veya GB (Giga Byte - Milyar Byte) olarak
gösterilir.
Şu da bir gerçek ki hard diskte sadece sizin kaydedeceğiniz bilgiler değil, programlarda bulunacaktır. Yani
1500 MB (1.5 GB) hard diski olan bir bilgisayarda 1.5 milyar harfi kaydedemezsiniz. Bu kapasitenin önemli
bir bölümü programlar tarafından kullanacaktır.
Hard diskler çalıştıkları sürece içindeki disk plakalar döner ve okuma hızı bu dönme hızına bağlı olarak artar.
Günümüzde 7200 Rpm (dakikadaki dönme sayısı) hızında hard diskler bulunmaktadır.
MONİTÖR-EKRAN
Bilgisayarın en önemli parçalarından biri monitörü yani ekranıdır. Ekran bilgisayarın çalışma hızını
etkilemez ama sizin çalışma hızınızı olumsuz yönde etkiler. Kalitesiz bir monitörün karşısında uzun süre
çalıştığınızda baş ve göz ağrısı başlar.
Bir monitörün en tehlikeli kısmı arkasıdır. En çok radyasyon monitörün arkasından yayılır.
Bilgisayar çalışırken monitörün camına parmaklarınızın üst bölümünü hafifçe yaklaştırın eğer elektriklenme
hissediyorsanız monitörünüz yüksek radyasyonludur, bir cam ekran filtresi alarak radyasyonu
azaltabilirsiniz.
Monitör için diğer önemli faktör, sizin göremediğiniz ama ekranda var olan noktaların sıklığıdır. Ekrandaki
görüntü bu noktaların aydınlatılması ile oluşur. Bu noktaların sayısı ne kadar çok olursa görüntü o kadar iyi
olur.
Bir diğer faktör de ekranın büyüklüğüdür. Bu büyüklük iki köşe arasındaki mesafenin inç cinsinden değeri
ile belirtilir. Şuan için en yaygın olan büyüklük 15-17 inçlik monitörlerdir.
EKRAN FİLTRESİ
Monitörün önündeki radyasyon etkisini en aza indirmek için kullanılır. Ekran filtresi hem radyasyon etkisini
azaltır hem de görüntü netliğini olumlu yönde etkiler. Ekran filtresi üzerindeki kablo statik elektriği
boşaltmak için kullanılır.
GRAFİK (EKRAN) KARTI
Bilgisayardaki görüntüleri grafik kartı oluşturur ve monitöre gönderir.
Grafik kartlarının ayırt edici özellikleri;
— Maksimum çözünürlüğü X renk sayısı
— Belleği
— Veri yolu
— MPEG özelliği
— 3D hızlandırıcı özelliği
— TV-OUT özelliğidir.
1 MB belleği olan bir kart;
1. 640x480 çözünürlükte (minimum çözünürlük)16 milyon rengi
2. 800x600 çözünürlükte 65535 rengi
3. 1024x768 çözünürlükte 256 rengi verebilir. Burada verilen değerler en ideal görüntü içindir.
(1 MB kartlar için)
3D özelliğine sahip kartlar ise oyun ve multimedya uygulamalarında önemlidir. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
11
Veri yolu olarak da grafik kartlarında AGP veri yolu yaygındır. AGP veri yolu PCI veri yolundan hızlı
olduğu için tercih sebebidir.
Hareketli görüntüler üzerinde çalışıyorsanız MPEG entegresi olan kartlar tercih sebebidir.
Eğer ekrandaki görüntüyü televizyondan almak istiyorsanız TV-OUT özelliği olan kartları kullanmalısınız.
KLAVYE
Bilgisayarda en çok kullanacağınız birimlerden birisi de klavyedir. Veri girişi yapmak için kullanılır. Q ve F
olmak üzere ikiye ayrılırlar. İyi derecede daktilo kullanabiliyorsanız F klavye kullanabilirsiniz ama piyasada
en çok tutulan türü Q klavyedir. Klavyenin Q veya F olup olmadığını harflerin diziliş sırası belirler.
FARE – MOUSE
Grafiksel işletim sistemlerinde komutlara ulaşmanıza yardımcı olur. Giriş birimidir.
DİSKET SÜRÜCÜ
Bilgisayar içindeki küçük boyutlu dosyaları (max 1.44 MB) bir başka bilgisayara kopyalamak için kullanılan
disketlerin okunmasını ve yazılmasını sağlayan aygıt.
CD-ROM SÜRÜCÜ
Büyük kapasiteli Compact Diskleri (CD) okunması için kullanılır. CD- ROM sürücüler sadece okuma için
kullanılır. CD-ROM sürücülerin en önemli olan özelliği onların kaç hızlı olduğudur şuanda piyasada en çok
kullanılan hız 52x’dir.
DVD-ROM SÜRÜCÜ
Büyük bir hızla yaygınlaşan DVD disklerin okunması için kullanılır. DVD-ROM sürücüler aynı zamanda
CD’leri de okuyabilir. Okuma hızları CD-ROM sürücülerinde daha fazladır. 4 hızlı bir DVD sürücü 36 hızlı
CD sürücüye eşdeğerdir.
CD-WRITER SÜRÜCÜ
Compact disk (CD) üzerine veri kopyalamak için kullanılır. Compact disk üzerine bir defa kayıt yapılabilir.
Ama piyasada defalarca kopyalama yapılabilen Compact disklerde mevcuttur.
SES KARTI
Bir ses kartı olmasa dahi bilgisayarın hoparlöründen kapı gıcırtısı kalitesinde ses gelir. Ancak bilgisayar
ortamında müzik dinlemek, ses kaydetmek, vb. işlemler için ses kartı kullanılır.
FAX-MODEM KARTI
Fax-Modem kartı ile yapılabilecekler
İnternete bağlanılabilir.
Bilgisayar ortamında Fax çekilebilir alınabilir.
Başka bilgisayarlara bağlanarak bilgi aktarımı gerçekleştirilir.
Gerekli programlar her iki bilgisayarda olmak şartı ile ucuz telefon görüşmesi yapılabilir.
Gerekli donanım ve yazılımlar vasıtasıyla görüntülü telefon görüşmesi yapılabilir. Fax-Modem kartlarında
hız olarak bps (saniyede gönderilen bit sayısı) birimi kullanılır. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
13
TV/RADYO KARTI
Bilgisayar ekranında televizyon, radyo izlemek ve dinlemek için kullanılır.
ETHERNET KARTI
Birden fazla bilgisayarı birbirine bağlamak için kullanılır. Bu sayede bilgisayarlar arasında veri paylaşımı
sağlanır.
YAZICI (PRİNTER)
Bilgisayar ortamındaki bilgileri kâğıt üzerine aktarmak için kullanılır. Şuan piyasada üç farklı tipte yazıcı
kullanılmaktadır.
Nokta vuruşlu yazıcılar
En yavaş en gürültülü ama en ekonomik yazıcılardır. Resim veya grafik gibi öğelerin çıktısını almıyorsanız
kullanabilirsiniz.
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar ( Buble Jet )
Ev kullanıcıları için ideal yazıcılardır. Çok kaliteli çıktılar verebilmektedir. Yazmak için şerit yerine
mürekkep kullanılmaktadır.
Lazer Yazıcılar
Profesyonel kullanımlar için kullanılan yazıcılardır. Fiyatları diğerlerine göre pahalıdır.
ÇİZİCİ
Mühendislik uygulamalarında harita, inşaat planı vb. işlemlerin çıktısı için kullanılır.
TARAYICI (SCANNER)
Kâğıt üzerindeki bilgileri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılır. Bir tarayıcının özellikleri şunlardır.
— Tarayıcıların türü, ( el tipi, sayfa tarayıcı )
— Çözünürlüğü,
— Renk sayısı. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
14
El tipi tarayıcılar artık kullanılmamaktır.
KAMERA
Internet üzerinden görüntülü telefon görüşmesi yapmak için ve kendi görüntülerinizi bilgisayar ortamına
aktarmak için kullanılır.
KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI (UPS)
Voltaj dengesizliğini önlemek ve elektrik kesildiği anda veri kaybını önlemek için kullanılır.
KASA
Bilgisayarın önemli parçalarını içinde barındırır. Piyasada üç tip kasa vardır.
Slim Kasa, eskiden kullanılan ve monitörün altına yatay olarak yerleştirilebilen kasalardır.
Mini Tower Kasa, piyasa en çok kullanılan kasa tipidir. Bu kasa dik olarak durur ve yapısı itibarıyla masa
üstüne veya altına yerleştirilebilir.
Big Tower Kasa, bu tip kasa daha çok içinde çok fazla sayıda donanım parçası bulunan ağlarda ki ana
makinelerde kullanılır.
YAZILIM
İşletim Sistemi (Operating Sistem): Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır.
Açılışından kapanışına kadar Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan işlemci, ana
bellek, Hard disk vb. kaynakları yönetir. DOS (Disk Operating System), Windows (3.1, 95, 98, CE, ME,
XP), Windows NT, MAC OS, UNIX, LINUX …
Yararlı Programlar: İşletim Sistemi ile verilen format, sıkıştırma, kurtarma vb.
Aygıt Sürücüleri (Device Driver): Donanımların çalışması için bilgisayara yüklenen programlar.
Programlama Dilleri: Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda
kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
15
derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, Pascal,
Delphi, Java, Visual Basic, Visual C…
Uygulama Programları: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretilmiş yazılımlardır. Örneğin, okul
yönetim sistemi programları, muhasebe programı, bilgisayar oyunları, programlama dilleri derleyicileri vb.
Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve
işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar. Kelime işlemci yazılımları mektup, günlük plan, ders notu
hazırlamada; tablolama programları öğrenci not ortalaması hesaplama, maaş bordrosu yapmada; veri tabanı
yazılımı, öğrenci bilgilerinin saklanması, bulunması, güncellenmesi, düzenlenmesi ve rapor oluşturulmasında
kullanılırlar. Elektronik posta yazma, grafik hazırlama, masaüstü yayıncılık, çalışma planı hazırlama, iş akışı
çizimi, web sayfası oluşturma programları da uygulama yazılımlarına örnektir.
Ticari yazılımlar: Muhasebe, tahmin yapım, proje yönetmede kullanılırlar.
Eğlence yazılımları: Oyun, ekran koruyucu
Eğitim ve Başvuru Yazılımları: Bilgisayar Destekli Eğitim yazılımları, benzetim (simülasyon) yazılımları,
elektronik ansiklopedi, atlas.
Çokluortam (Multimedya) Yazılımları: Bilgisayar tabanlı medya ile bütünleşik olarak hazırlanırlar. Ses,
video, animasyon, resim içerirler. Çokluortam ansiklopedileri bunlara örnektir.
Yazılımlar donanıma uyumlu ise çalışır. İşletim sistemi ile yazılımlar uyumlu olmalıdır.
Yazılımlar disket yada CD-ROM kullanılarak kurulur. Yazılımları bilgisayara kurmak için ilk olarak
genellikle SETUP, INSTALL ya da KUR adlı kurulum dosyalarını çalıştırmak gerekir.
Yeni bilgisayar almak isteyen birisinin ilk sorduğu şey hangi marka bilgisayar almalıyım olur. Hâlbuki
bilgisayarda onun markasından çok özellikleri önemlidir. Çok bilinen marka bir bilgisayar hiç bilinmeyen
veya daha az bilinen markalı bilgisayardan daha hızlıdır veya daha iyidir diye bir şey söyleyebilmek
kesinlikle mümkün değildir. Bir bilgisayarın kalitesini ve hızını belirleyen birden fazla faktör vardır ve
bunlar teknolojiye paralel olarak sürekli değişir. Dolayısıyla bilgisayar alırken markası değil, özellikleri
önemlidir. Bir bilgisayarın özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.
— Mikro İşlemci (CPU)
— Ana Kart
— Bellek (RAM)
— Hard disk
— Monitör (Ekran)
— Ekran Kartı
— Klavye
— Fare
— Disket Sürücüsü
— Kasa
— Multimedya özellikleri (Ses kartı, CD-ROM, DVD-ROM)
— Fax Modem Kartı BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
8
— İsteğe bağlı ek özellikler (Yazıcı, Tarayıcı, TV/Radyo Kartları vb.)
MİKRO İŞLEMCİ
Bu parça bilgisayarın beynidir ve mikro işlemciden izinsiz hiçbir işlem yapılamaz. Bilgisayarın hızı mikro
işlemcinin isminden sonra zikredilir ve KHz (KiloHertz) = Saniyedeki Bin tane işlem; MHz (MegaHertz) =
Saniyedeki Milyon tane işlem; GHz (Gigahertz) = Saniyedeki Milyar tane işlem cinsinden belirlenir.
Pentium II 500 MHz, Pentium IV 2,26 GHz, AMD 3,4 GHz gibi. Şu an piyasada bulunan beş değişik nesil
işlemci yoğun olarak kullanılmaktadır.
— Pentium, Pentium MMX
— Pentium Pro
— Pentium II, Celeron
— Pentium III
— Pentium IV
Bunlardan Pentium, Pentium II ve Pentium III piyasada sıfır olarak satılmamakta ancak birçok kullanıcı
tarafından kullanılmaktadır. En çok satılan işlemciler Pentium III-IV, Celeron sınıfı işlemcilerdir. Pentium
Pro işlemciler ise Windows 95-98-Me ile iyi bir performans veremedikleri için kişisel kullanıcı pazarına
giremediler.
Diğer firmaların ürettiği, bunlara eş değer işlemciler;
— 686MX K5 ( Pentium’a eş değer)
— AMD Duron ( Celeron’ a eş değer)
— M II, K6-2 ( Pentium II’ye eş değer)
— AMD Athlon (Pentium III, ve IV’e eş değer)
ANA KART
Bilgisayarın en önemli parçalarından birisi ana karttır. Mikro işlemci, bellekler, klavye, fare, ekran kartı vb.
parçaların % 90’nı ana kart üzerine takılır. Bu yüzden ana kartın kalitesi bilgisayarın hızını da etkileyecektir.
Ayrıca bilgisayarda çıkan donanım problemlerinin birçoğu ana karttaki uyumsuzluktan kaynaklanır. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
9
BELLEK – RAM
Bilgisayarın en önemli parçalarından biri de belleğidir. Bilgisayar, bilgileri hard diskte saklar ancak bunlar
üzerinde işlem yapmak onları daha hızlı belleğe alır. Belleğin teknik ismi RAM`dir. Alacağınız bilgisayarın
mikro işlemcisi ne olursa olsun eğer yeterli belleği yoksa, bir Pentium yerine göre bir 486’dan daha yavaş
çalışabilir. Bellek birimi olarak MB (Mega Byte) kullanılır. Bu milyon tane byte anlamına gelir ve milyon
tane harf olarak düşünebilirsiniz.
Eğer Windows 95 kullanıyorsanız ve standart işlem yapıyorsanız (Word, Excel gibi programlar
kullanıyorsanız) 16–32 MB arası bellek; Windows 98 kullanıyorsanız ve standart işlemler yapıyorsanız
(Word, Excel kullanıyorsanız) 32–64 MB arası bellek; Eğer Windows XP kullanıyorsanız ve ileri düzey
işlemler yapıyorsanız (Fotoğraf işleme, Autocad-Çizim gibi programlar kullanıyorsanız) 128–256 MB arası
bellek; Eğer Windows XP kullanıyorsanız ve yeni çıkan oyunları oynayabilmek istiyorsanız 256–512 MB
arası bellek sizin için yeterlidir.
HARD DİSK
Bilgilerinizi kalıcı olarak saklayacağınız yer hard disktir. Bu ne kadar büyük ise o kadar çok bilgi
saklayabilirsiniz. Bunun birimi MB (Mega Byte - Milyon Byte) veya GB (Giga Byte - Milyar Byte) olarak
gösterilir.
Şu da bir gerçek ki hard diskte sadece sizin kaydedeceğiniz bilgiler değil, programlarda bulunacaktır. Yani
1500 MB (1.5 GB) hard diski olan bir bilgisayarda 1.5 milyar harfi kaydedemezsiniz. Bu kapasitenin önemli
bir bölümü programlar tarafından kullanacaktır.
Hard diskler çalıştıkları sürece içindeki disk plakalar döner ve okuma hızı bu dönme hızına bağlı olarak artar.
Günümüzde 7200 Rpm (dakikadaki dönme sayısı) hızında hard diskler bulunmaktadır.
MONİTÖR-EKRAN
Bilgisayarın en önemli parçalarından biri monitörü yani ekranıdır. Ekran bilgisayarın çalışma hızını
etkilemez ama sizin çalışma hızınızı olumsuz yönde etkiler. Kalitesiz bir monitörün karşısında uzun süre
çalıştığınızda baş ve göz ağrısı başlar.
Bir monitörün en tehlikeli kısmı arkasıdır. En çok radyasyon monitörün arkasından yayılır.
Bilgisayar çalışırken monitörün camına parmaklarınızın üst bölümünü hafifçe yaklaştırın eğer elektriklenme
hissediyorsanız monitörünüz yüksek radyasyonludur, bir cam ekran filtresi alarak radyasyonu
azaltabilirsiniz.
Monitör için diğer önemli faktör, sizin göremediğiniz ama ekranda var olan noktaların sıklığıdır. Ekrandaki
görüntü bu noktaların aydınlatılması ile oluşur. Bu noktaların sayısı ne kadar çok olursa görüntü o kadar iyi
olur.
Bir diğer faktör de ekranın büyüklüğüdür. Bu büyüklük iki köşe arasındaki mesafenin inç cinsinden değeri
ile belirtilir. Şuan için en yaygın olan büyüklük 15-17 inçlik monitörlerdir.
EKRAN FİLTRESİ
Monitörün önündeki radyasyon etkisini en aza indirmek için kullanılır. Ekran filtresi hem radyasyon etkisini
azaltır hem de görüntü netliğini olumlu yönde etkiler. Ekran filtresi üzerindeki kablo statik elektriği
boşaltmak için kullanılır.
GRAFİK (EKRAN) KARTI
Bilgisayardaki görüntüleri grafik kartı oluşturur ve monitöre gönderir.
Grafik kartlarının ayırt edici özellikleri;
— Maksimum çözünürlüğü X renk sayısı
— Belleği
— Veri yolu
— MPEG özelliği
— 3D hızlandırıcı özelliği
— TV-OUT özelliğidir.
1 MB belleği olan bir kart;
1. 640x480 çözünürlükte (minimum çözünürlük)16 milyon rengi
2. 800x600 çözünürlükte 65535 rengi
3. 1024x768 çözünürlükte 256 rengi verebilir. Burada verilen değerler en ideal görüntü içindir.
(1 MB kartlar için)
3D özelliğine sahip kartlar ise oyun ve multimedya uygulamalarında önemlidir. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
11
Veri yolu olarak da grafik kartlarında AGP veri yolu yaygındır. AGP veri yolu PCI veri yolundan hızlı
olduğu için tercih sebebidir.
Hareketli görüntüler üzerinde çalışıyorsanız MPEG entegresi olan kartlar tercih sebebidir.
Eğer ekrandaki görüntüyü televizyondan almak istiyorsanız TV-OUT özelliği olan kartları kullanmalısınız.
KLAVYE
Bilgisayarda en çok kullanacağınız birimlerden birisi de klavyedir. Veri girişi yapmak için kullanılır. Q ve F
olmak üzere ikiye ayrılırlar. İyi derecede daktilo kullanabiliyorsanız F klavye kullanabilirsiniz ama piyasada
en çok tutulan türü Q klavyedir. Klavyenin Q veya F olup olmadığını harflerin diziliş sırası belirler.
FARE – MOUSE
Grafiksel işletim sistemlerinde komutlara ulaşmanıza yardımcı olur. Giriş birimidir.
DİSKET SÜRÜCÜ
Bilgisayar içindeki küçük boyutlu dosyaları (max 1.44 MB) bir başka bilgisayara kopyalamak için kullanılan
disketlerin okunmasını ve yazılmasını sağlayan aygıt.
CD-ROM SÜRÜCÜ
Büyük kapasiteli Compact Diskleri (CD) okunması için kullanılır. CD- ROM sürücüler sadece okuma için
kullanılır. CD-ROM sürücülerin en önemli olan özelliği onların kaç hızlı olduğudur şuanda piyasada en çok
kullanılan hız 52x’dir.
DVD-ROM SÜRÜCÜ
Büyük bir hızla yaygınlaşan DVD disklerin okunması için kullanılır. DVD-ROM sürücüler aynı zamanda
CD’leri de okuyabilir. Okuma hızları CD-ROM sürücülerinde daha fazladır. 4 hızlı bir DVD sürücü 36 hızlı
CD sürücüye eşdeğerdir.
CD-WRITER SÜRÜCÜ
Compact disk (CD) üzerine veri kopyalamak için kullanılır. Compact disk üzerine bir defa kayıt yapılabilir.
Ama piyasada defalarca kopyalama yapılabilen Compact disklerde mevcuttur.
SES KARTI
Bir ses kartı olmasa dahi bilgisayarın hoparlöründen kapı gıcırtısı kalitesinde ses gelir. Ancak bilgisayar
ortamında müzik dinlemek, ses kaydetmek, vb. işlemler için ses kartı kullanılır.
FAX-MODEM KARTI
Fax-Modem kartı ile yapılabilecekler
İnternete bağlanılabilir.
Bilgisayar ortamında Fax çekilebilir alınabilir.
Başka bilgisayarlara bağlanarak bilgi aktarımı gerçekleştirilir.
Gerekli programlar her iki bilgisayarda olmak şartı ile ucuz telefon görüşmesi yapılabilir.
Gerekli donanım ve yazılımlar vasıtasıyla görüntülü telefon görüşmesi yapılabilir. Fax-Modem kartlarında
hız olarak bps (saniyede gönderilen bit sayısı) birimi kullanılır. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
13
TV/RADYO KARTI
Bilgisayar ekranında televizyon, radyo izlemek ve dinlemek için kullanılır.
ETHERNET KARTI
Birden fazla bilgisayarı birbirine bağlamak için kullanılır. Bu sayede bilgisayarlar arasında veri paylaşımı
sağlanır.
YAZICI (PRİNTER)
Bilgisayar ortamındaki bilgileri kâğıt üzerine aktarmak için kullanılır. Şuan piyasada üç farklı tipte yazıcı
kullanılmaktadır.
Nokta vuruşlu yazıcılar
En yavaş en gürültülü ama en ekonomik yazıcılardır. Resim veya grafik gibi öğelerin çıktısını almıyorsanız
kullanabilirsiniz.
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar ( Buble Jet )
Ev kullanıcıları için ideal yazıcılardır. Çok kaliteli çıktılar verebilmektedir. Yazmak için şerit yerine
mürekkep kullanılmaktadır.
Lazer Yazıcılar
Profesyonel kullanımlar için kullanılan yazıcılardır. Fiyatları diğerlerine göre pahalıdır.
ÇİZİCİ
Mühendislik uygulamalarında harita, inşaat planı vb. işlemlerin çıktısı için kullanılır.
TARAYICI (SCANNER)
Kâğıt üzerindeki bilgileri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılır. Bir tarayıcının özellikleri şunlardır.
— Tarayıcıların türü, ( el tipi, sayfa tarayıcı )
— Çözünürlüğü,
— Renk sayısı. BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
14
El tipi tarayıcılar artık kullanılmamaktır.
KAMERA
Internet üzerinden görüntülü telefon görüşmesi yapmak için ve kendi görüntülerinizi bilgisayar ortamına
aktarmak için kullanılır.
KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI (UPS)
Voltaj dengesizliğini önlemek ve elektrik kesildiği anda veri kaybını önlemek için kullanılır.
KASA
Bilgisayarın önemli parçalarını içinde barındırır. Piyasada üç tip kasa vardır.
Slim Kasa, eskiden kullanılan ve monitörün altına yatay olarak yerleştirilebilen kasalardır.
Mini Tower Kasa, piyasa en çok kullanılan kasa tipidir. Bu kasa dik olarak durur ve yapısı itibarıyla masa
üstüne veya altına yerleştirilebilir.
Big Tower Kasa, bu tip kasa daha çok içinde çok fazla sayıda donanım parçası bulunan ağlarda ki ana
makinelerde kullanılır.
YAZILIM
İşletim Sistemi (Operating Sistem): Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır.
Açılışından kapanışına kadar Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan işlemci, ana
bellek, Hard disk vb. kaynakları yönetir. DOS (Disk Operating System), Windows (3.1, 95, 98, CE, ME,
XP), Windows NT, MAC OS, UNIX, LINUX …
Yararlı Programlar: İşletim Sistemi ile verilen format, sıkıştırma, kurtarma vb.
Aygıt Sürücüleri (Device Driver): Donanımların çalışması için bilgisayara yüklenen programlar.
Programlama Dilleri: Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda
kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program BİLGİSAYAR DERS NOTLARI
15
derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, Pascal,
Delphi, Java, Visual Basic, Visual C…
Uygulama Programları: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretilmiş yazılımlardır. Örneğin, okul
yönetim sistemi programları, muhasebe programı, bilgisayar oyunları, programlama dilleri derleyicileri vb.
Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve
işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar. Kelime işlemci yazılımları mektup, günlük plan, ders notu
hazırlamada; tablolama programları öğrenci not ortalaması hesaplama, maaş bordrosu yapmada; veri tabanı
yazılımı, öğrenci bilgilerinin saklanması, bulunması, güncellenmesi, düzenlenmesi ve rapor oluşturulmasında
kullanılırlar. Elektronik posta yazma, grafik hazırlama, masaüstü yayıncılık, çalışma planı hazırlama, iş akışı
çizimi, web sayfası oluşturma programları da uygulama yazılımlarına örnektir.
Ticari yazılımlar: Muhasebe, tahmin yapım, proje yönetmede kullanılırlar.
Eğlence yazılımları: Oyun, ekran koruyucu
Eğitim ve Başvuru Yazılımları: Bilgisayar Destekli Eğitim yazılımları, benzetim (simülasyon) yazılımları,
elektronik ansiklopedi, atlas.
Çokluortam (Multimedya) Yazılımları: Bilgisayar tabanlı medya ile bütünleşik olarak hazırlanırlar. Ses,
video, animasyon, resim içerirler. Çokluortam ansiklopedileri bunlara örnektir.
Yazılımlar donanıma uyumlu ise çalışır. İşletim sistemi ile yazılımlar uyumlu olmalıdır.
Yazılımlar disket yada CD-ROM kullanılarak kurulur. Yazılımları bilgisayara kurmak için ilk olarak
genellikle SETUP, INSTALL ya da KUR adlı kurulum dosyalarını çalıştırmak gerekir.